Japoński długowłosy

W japońskiej tradycji - podobnie jak w innych krajach orientu - kot odgrywa szczególną rolę. Najstarsze opisy krótkoogoniastych kotów w Japonii pochodzą z X wieku, a w wielu świątyniach znajdują się wizerunki kotów z kikutowatym ogonem. Inne źródła podają, że pierwsze opisy tych kotów pochodzą z III wieku, ale trudno to potwierdzić. Należy więc przyjąć, że Japoński Kot Powitalny jest pierwotną, naturalną rasą japońską. Przez stulecia właścicielami tych kotów byli tylko uprzywilejowani szogunowie i rodzina cesarska. Stosownie do swojej pozycji koty były otoczone wielką czcią i obrosły wieloma legendami i zabobonami. Symboliczne znaczenie krótkoogoniastego kota utrzymuje się do czasów obecnych, o czym świadczy fakt, że ciągle jeszcze spotyka się w budynkach urzędów i przedsiębiorstw obrazy lub rzeźby trójbarwnych Maneki Neko zwanych "Mi-Ke" (trzy włosy), które sprzyjają szczęściu i fortunie. Przy wejściach do domów mieszkalnych i innych budowli znajdują się figurki Maneki Neko z podniesionymi łapami. Hodowla kotów tej rasy nie odgrywa w Japonii żadnej roli. Koty wpierw bawiły gości w pałacach, później zaś tępiły myszy w świątyniach i zwykłych domach. Tak jest do dzisiaj, krótkoogoniaste koty łatwiej spotkać wygrzewające się na dachach czy przy śmietniku podczas polowania na myszy niż na wystawie kotów rasowych. Dla większości japońskich hodowców kot rasowy, to kot z ogonem np. Perski, Maine Coon itp.

Te ciekawe koty "odkryli" dla świata Amerykanie w latach 60. naszego wieku, gdy po setkach lat pełnej izolacji, po drugiej wojnie światowej Japonia otworzyła się na świat. Pierwsze trzy koty trafiły do Ameryki za sprawą pani Elisabeth Frered, która położyła duże zasługi w upowszechnianiu rasy i staraniach o jej uznanie. Doprowadziła ona, że po uznaniu kota Powitalnego przez CFA w 1971 r. został on w 1976 r. dopuszczony do udziału w wystawach czempionów pod amerykańską nazwą Japanese Bobtail. Istnieją dwie stare rasy kotów o podobnym wyglądzie: koty Powitalne i z brytyjskiej wyspy Man. Koty z wyspy Man zawdzięczają swój niecodzienny wygląd działaniu letalnego genu. "Manksy" mają zredukowaną ilość kręgów ogonowych (w skrajnych przypadkach brak ich w ogóle) i tendencję do różnych poważnych chorób. Japońskie Koty Powitalne także posiadają mniej kręów ogonowych, ale o zredukowanej długości i grubości. Oryginalną (japońską) nazwę tej rasy, Maneki Neko, tłumaczyć należy jako Kot Powitalny (maneki - powitalny, neko - kot). Amerykanie, którzy pierwsi tę rasę "odkryli" dla świata nazwali ją bobtail (obcięty ogon). Wobec faktu, że koty te posiadają naturalnie skrócone kręgi ogonowe, nazwa bobtail wprowadza w błąd i bardziej pasuje do Manksów.
 Japońskie Koty Powitalne są bardzo ciekawskie, ale raczej nieufne w stosunku do gości. Mają bardzo bogaty repertuar wydawanych dźwięków, ale odmienny od kotów kontynentalnych, co utrudnia im komunikację z innymi rasami. Mimo iż szybko akceptują obecność innych kotów, najlepiej czują się w towarzystwie swoich japońskich pobratymców. Chętnie uczestniczą we wszystkich pracach domowych i nie odstępując swoich opiekunów na krok podążają za nimi. Są wścibskie, przymilne, ciągle spragnione miłości i czasami natrętne.
Kotki Powitalne, jako matki, są troskliwymi opiekunkami, które swoje dzieci wcześnie przygotowują do samodzielnego życia. Poród i wychów kociąt nie sprawia im żadnych kłopotów, bywa, że właściciel kotki nawet nie słyszy, że nastąpił poród a jedynym jego objawem są ciche popiskiwania noworodków. Młode rozwijają się wprawdzie wolniej niż u innych ras, jednak wcześniej stają się aktywne. Japońskie Koty Powitalne są wysmukłe, o zarysie ciała zbliżonym do prostokąta, średniej wielkości, z dobrze rozwiniętymi mięśniami. Ciało mają wydłużone, eleganckie w ruchu i o delikatnych kończynach, a zarazem o hamonijnych proporcjach. Głowa ma kształt trójkąta równoramiennego. Duże, wysoko osadzone i szeroko otwarte uszy przedłużają prostą linię policzków. Urzekające w wyrazie, duże, owalne oczy są ustawione lekko skośnie i promieniują spokojem i łagodnością. Barwa oczu zależy od barwy futra i za najbardziej typową uważa się złocistą lub miodową. Koty z amerykańskich hodowli, z powodu dużego w nich udziału osobników białych, mogą być różnookie lub niebieskookie. Białe, niebieskookie Koty Powitalne, w odróżnieniu od innych ras, nie miewają żadnych problemów ze słuchem.
Nos jesi długi i prosty; uwydatniona mordka w części z wąsami ma typowy wygląd, co sprawia, że wysoko osadzone policzki nadają kotu jeszcze bardziej orientalny wygląd. Futro jest średniej długości; musi być miękkie i jedwabiste, jednak nie nadmiernie napuszone zbyt obfitym podszyciem. Pluszowatość futra jest niepożądana. Większość kotów Powitalnych, dzięki delikatnemu i ściśle przylegającemu do ciała futru, jest łatwymi do pielęgnowania kotami krótkowłosymi. Gama kolorów futra jest bardzo szeroka. Z wyjątkiem agouti abisyńczyków i cętkowanych oznak dozwolone są wszystkie odmiany barwne. Największą popularnością cieszyły się dawniej i nadal cięszą łaciate trójbarwne "koty szczęścia" (Mi-Ke) i dwubarwne koty łaciate. Widać to wyraźnie w hodowlach amerykańskich, gdzie czasami trudno zobaczyć koty jednobarwne lub o dzikim rysunku na futerku.
Wizytówką kota Powitalnego jest króciutki, szczątkowy ogon. Delikatne i cieniutkie kości ogonowe, tworząc załamania i zakrzywienia, tworzą indywidualny, jak odcisk palca u człowieka, wzór dla każdego kota. Nie jest istotny kierunek skrzywienia, ale ostatni człon ogona nie może być dłuższy niż 7 centymetrów i tępo zakończony. Toleruje się także ogon pozornie prosty, ale nie dłuższy niż 12 cm i z obowiązkowym, chociaż jednym załamaniem. W hodowlach preferowane są ogonki krótkie, mocno pozałamywane lub poskręcane skierowane do góry lub w bok.
Skrócenie ogona i związane z tym skręcenie lub załamanie jego kręgów powoduje zrastanie się kości ogonowych, co sprawia, że poruszanie ogonem może być bardzo bolesne. Niestety z tą przykrą dolegliwością Koty Powitalne muszą żyć, gdyż nie można tej wady wyeliminować drogą selekcji. Włosy na ogonie są dłuższe niż na korpusie i skierowane w różnych kierunkach, co sprawia, że króciutki ogonek przypomina swoim wyglądem pompon lub rozetkę.
  Koty Powitalne Długowłose znane są od setek lat i najstarsze ich wizerunki, malowane na jedwabiu, pochodzą z XV wieku, ale dopiero w latach 50. w Japończycy wyselekcjonowali koty o dłuższych włosach i rozpoczęli hodowlę jako odrębną rasę kota Powitalnego (fotografia po lewej). Część organizacji hodowlanych uznała je za odrębną rasę pod nazwą Japanese Bobtail Longhair - Japoński Bobtail Długowłosy. Inne organizacje, np. FIFe odmiany tej nie uznają co jest o tyle dziwne, że koty długowłose są odmianą naturalną i tylko wyselekcjonowaną do dalszej hodowli z osobników żyjących na wolności.

Amerykański szorstkowłosy

Unikalny wygląd tej rasie kotów nadaje kędzierzawe futro wyglądające jakby odstawało pionowo od ciała, przypominające futro psów rasy terier. Okrywa włosowa kotów szorstkowłosych jest sztywna i oścista a włosy są pokarbowane i odgięte na końcu. Dotyczy to również wąsów . Futro, w dotyku, przypomina owczą wełnę. Kocięta po urodzeniu mają sierść poskręcaną ale przylegająca i dopiero po kilku miesiącach osiąga wygląd typowy dla rasy.

Do wyhodowania kotów szorstkowłosych użyto amerykańskich kotów krótkowłosych i poza inną strukturą futra niczym się od nich nie różnią, z tym, że koty szorstkowłose są trochę mniejsze. Inne źródła podają, że kot szorstkowłosy pojawił się jako samoistna mutacja w miocie kotki amerykańskiej krótkowłosej w miejscowości Wernon w 1966 roku. Był to kocurek, którego właściciel skrzyżował z kotką z tego samego miotu, która urodziła kolejne koty szorstkowłose. Jako wadę u tej rasy wylicza się: skrzywienie nosa, deformacje ogona, za długie futro i zbyt miękkie. Generalnie jednak wzorzec tej rasy odpowiada wzorcowi kota amerykańskiego krótkowłosego.

Twisty Cat

Twisty Cats nie stanowią odrębnej rasy. Tym terminem określono genetycznie zniekształcone koty zarówno rasowe jak i nierasowe, u których występuje polidaktylia, czyli zbyt duża ilość palców. Bywa, że koty takie mają dodatkowo zniekształcone ogony poprzez ich skrócenie czy nienaturalne skręcenie. Mam nadzieję, że koty takie nigdy nie zostaną uznane przez żadne ze stowarzyszeń hodowlanych.

Grupa Amerykanów, którzy takie mutanty posiadają, utworzyła odrębny klub hodowlany. Prowadzony jest rejestr kotów, w którym umieszcza się informacje o kotach ze szczególnym uwzględnieniem ilości paluszków. Informacja taka zapisywana jest w postaci A,B,C,D gdzie każdą literkę zastępuje się liczbą paluszków na każdej z łapek. W skrajnych przypadkach taki zapis może wyglądać nawet tak: 7,8,6,6. Podobno, jak zapewniają członkowie klubu, w amerykańskich hodowlach polidaktylia występuje średnio w co tysięcznym miocie zdrowych kotów.
Właściciele Twisty Cats, zafascynowani swoimi kotami, nazywają je czasami wielka stopa lub Hemingway cats, gdyż podobno takiego kota mutanta posiadał ten wspaniały pisarz. Koty ze skróconym ogonem nazywane są poly-bob. Przypuszcza się, że gen polidaktylii sprowadzony został do Stanów Zjednoczonych wraz z kotami rasy Manks, które przypływały wraz ze statkami z Wielkiej Brytanii, na których trzymane były do tępienia myszy. Teoria ta ma być potwierdzeniem częstych deformacji ogonów u Twisty cats.
Kota z polidaktylią posiadał prezydent Theodore Roosevelt. Slippers często przebywał w towarzystwie swego pana nawet na oficjalnych spotkaniach i był pierwszym kotem w Białym Domu. Kot Ernesta Hemingway, Snowball, był rasy Maine Coon i jak odnotowano, na każdej łapce miał po 6 paluszków.

Syjamski

Syjamy są wśród kotów najstarszą rasą hodowlaną uszlachetnioną przez człowieka. Pierwsze syjamy, jako egzotyczne koty typu wysmukłego z Dalekiego Wschodu, głównie z dzisiejszej Tajlandii, zostały przywiezione do Europy i pędziły nędzny żywot, będąc atrakcją dla publiczności w ogrodach zoologicznych wielkich miast. W 1871 r. można było po raz pierwszy zobaczyć na słynnej w skali światowej wystawie kotów w londyńskim Crystal Palace pierwsze koty syjamskie wyhodowane przez człowieka. Od tego momentu zaczął się nadzwyczaj szybki rozwój tej rasy. Syjamy, hodowane z doskonałymi wynikami od końca XIX wieku, zdobyły cały świat i wytworzyły prawie nie dającą się zliczyć różnorodność odmian barwnych. W 1892 r. ustalono pierwszy wzorzec rasy, który jednak później trzeba było ponownie przerabiać, zmieniać i uzupełniać.
Współczesne koty syjamskie różnią się ogromnie od pierwotnych już na pierwszy rzut oka. Syjamy w początkowym okresie, mimo swej smukłości, były dość masywne i bardziej przypominały dzisiejsze koty burmańskie lub koraty. Dzisiejsi ich potomkowie mają więc niewiele wspólnych cech ze swymi przodkami. Za hodowlany ideał syjama uchodzi kot wyjątkowo wysmukły, o długich i cienkich nogach oraz cienkim ogonie. Syjam musi być wydłużony i sprężysty, a zarazem silnie umięśniony.
U syjamów podobnie jak u innych ras prowadzi się selekcję dążąc do uzyskania skrajności. Wyraźnie widać to po wyglądzie głowy, która u syjamów powinna być średniej wielkości i być proporcjonalna do reszty ciała. Musi być klinowata, przy czym klin rozpoczyna się od nosa i rozszerza się równomiernie aż do końca dużych i wysoko osadzonych uszu. Boczne linie klina powinny być ciągłe. Zakłócająca tę ciągłość zatoczka przy poduszeczkach z wąsami jest uważana za wadę. Czaszka w profilu jest lekko wypukła. Nos powinien być długi i prosty, bez zagłębienia u nasady. Pyszczek jest drobny, szczęki wyraźnie zaznaczone; podbródek tworzy jedną linię z czubkiem nosa. Elegancję ruchu syjamy zawdzięczają sprężystym, długim kończynom, przy czym tylne powinny być trochę dłuższe od przednich. Cienki i biczowato zakończony ogon kotów syjamskich przeważnie jest w ruchu i sygnalizuje gotowość do działania.
Futro syjamów jest wyjątkowo krótkie, delikatne i jedwabiste; powinno gładko przylegać do ciała i u zdrowych kotów być lśniące.
Miłośnicy kotów zawsze byli zafascynowani ciemnoniebieskimi oczami syjamów. Oczy te o migdałowatym kształcie, wyraźnie ukośnie ustawione, o przenikliwym spojrzeniu robią duże wrażenie, jakby chciały przekazać wszystkie tajemnice Orientu. Selekcja dokonywana w ramach hodowli doprowadziła jednak u niektórych linii syjamów do znacznych deformacji oczu, którą da się wyeliminować tylko drogą konsekwentnej selekcji w trakcie dalszej hodowli. Na skutek dążenia do uzyskania coraz mniejszych i coraz węższych oczu rodziły się kocięta z podwiniętymi powiekami (entropia) lub z zupełnie zarośniętymi powiekami i oczywiście cierpiały z powodu tej ułomności. Trzeba przyznać, że tylko dzięki konsekwentnej selekcji zdołano zlikwidować skutki błędnych zabiegów hodowlanych okresu początkowego. Koty syjamskie długo uważano za rasowe tylko wówczas, gdy miały słynny ogon z załamaniami lub zgrubieniami albo wyraźnie zezowały. Zarówno nieprawidłowe ustawienie oczu, jak i zniekształcenia ogona były wadami genetycznymi, które jeszcze do 1937 r także na wystawach oceniano jako cechy rasy.
Z powodu długiej historii kota syjamskiego i dynamicznego rozwoju ich hodowli, podobnie jak u innych ras, które od dawna były przedmiotem zabiegów hodowlanych, u tej rasy częściej występują wady dziedziczne. Najbardziej znane i dlatego dające się uniknąć są - poza defektami oczu - deformacje mostka (tzw. syndrom żaby), dysplazja stawów biodrowych, wrodzone wypadnięcie trzeciej powieki, zapadnięcie się gałki ocznej (enophthalmus) i zespół Waardenburga, który jest zaburzeniem wzroku z częściową ślepotą, występującym tylko w krzyżówkach kotów mających gen koloru rudego z kotami rasy foreign white. Szlachetna rasa, taka jak syjamska, sprawia hodowcom wiele kłopotów i dlatego powinni oni dokonywać tylko dobrze przemyślanych krzyżowań po dokładnym przestudiowaniu genealogii danych osobników.
Kolor futra jest - oprócz koloru oczu - główną znamienną cechą tej rasy. W zależności od odmiany barwnej od mniej lub bardziej jasnego koloru zasadniczego wyraźnie odcinają się ciemniejsze oznaki na twarzy (maska), uszach, kończynach i ogonie; u kocurów także moszna ma kolor oznak. W odniesieniu do wszystkich odmian barwnych obowiązuje żelazna zasada, że kolorowe oznaki muszą być możliwie jednolite i ciągłe, nie mogą ich zakłócać ani jaśniejsze plamy, ani przetykać pojedyncze białe włosy. Często maska wygląda niejednolicie, np. po chorobie lub wychowie młodych, co powoduje, że takie koty nie spełniają warunków wymaganych na wystawach. Kocięta rodzą się czysto białe, oznaki zaczynają się u nich pojawiać mniej więcej od czwartego tygodnia życia, lecz doskonałe umaszczenie mają przeważnie dopiero po osiągnięciu dojrzałości płciowej w wieku 7 lub 8 miesięcy. Dobrzy jurorzy biorą ten fakt pod uwagę.

Himalajski

Unikalna i efektowna rasa Himalajska powstała jako rezultat kojarzenia krzyżowego. Dokonali tego dwaj pracownicy Harvard Medical School krzyżując czarne koty perskie z syjamskimi. Powstał w ten sposób kot o budowie i cechach persa ale posiadający oznaczenia syjamskie.

Koty Himalajskie po wielu latach hodowli doczekały się wielu odmian barwnych i dzisiaj często spotyka się kremowe, lilowe, czekoladowe, niebieskie itp. Odmiana w kolorze ciemnoczekoladowym i ciemnolilowym nazywana jest czasami kotem Kaszmirskim (Kashmir Cat) i hodowcy usiłują zarejestrować ją jako nową rasę.
Koty Himalajskie w Wielkiej Brytanii nie są wyodrębniane jako osobna rasa i zaliczane do grupy kotów Colorpoint Longhair (długowłose z oznaczeniami). W Stanach Zjednoczonych część stowarzyszeń hodowlanych zalicza kota Himalajskiego jako jedną z odmian kolorystycznych kota Perskiego.

Czeski rex

Bohemia Rex (Czeski Rex) zwany jest także Curly Persian (Ondulowany Pers) lub Tsjechian curly cat (Cieszyński Lok) powstał w wyniku krzyżowania kota perskiego z reksami niemieckimi i kornwalijskimi. Pierwsze długowłose reksy pojawiły się w latach 70. w Cieszynie i dwa niebieskie persy importowane z Niemiec tworzą klucz do okrytej tajemnicą historii tej nowej rasy. Pierwsze kocięta o utrwalonych, stabilnych cechach urodziły się jednak w mieście Liberec w roku 1981.

Czeski Rex przez wiele lat nie był popularny z powodu słabej jakości futra, ale mimo to w roku 1989 udało się go zarejestrować jako nową rasę. Ostatnie lata ustaliły wzorzec rasy i ostatecznie utrwaliły pożądane cechy tej rasy.
Czeskie reksy mają futerko półdługie do długiego we wszystkich odmainach barwnych, ale akceptowane są osobniki z krótkim futrem na mordce i uszach. Włosy skręcając się przypominają kształtem literkę "J", "U" lub "S".

Malajski

Koty malajskie są uznawaną tylko a Stanach Zjednoczonych barwną odmianą kotów burmańskich. Różnią się od nich kolorami - występują w trzech kolorach: niebieskim, platynowym i szampańskim. Wszystkie odmiany barwne mają zółte oczy. Koty malajskie rodzą się w miotach kotów burmańskich.

---